Door vmbo’ers, havo-leerlingen en vwo’ers niet in hetzelfde schoolgebouw les te geven, ontmoeten middelbare scholieren vooral kinderen met een vergelijkbare achtergrond. Veel minder contact hebben ze met jongeren met een andere achtergrond en dat kan leiden tot een grote afstand tussen verschillende groepen in de samenleving, concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).

Vooral in grotere steden zitten middelbare scholieren van verschillende niveaus vaak op verschillende locaties, schrijven de onderzoekers. Ze verwijzen ook naar eerder onderzoek dat uitwees dat er grote samenhang is tussen onderwijsniveau en achtergrondkenmerken als het inkomen van de ouders en het hebben van een migratie-achtergrond. Door de niveaus van elkaar te scheiden leren de jongeren volgens het SCP daardoor niet hoe ze moeten omgaan met ‘de ander’.

Complexe en diverse samenleving

“Scholen staan voor een aantal opgaven: ze moeten leerlingen niet alleen begeleiden naar een diploma maar hebben ook bredere sociale doelen”, schrijft het SCP. “Naast het leren voor een diploma en vervolgopleiding moeten leerlingen ook leren om met elkaar samen te leven in een complexe en diverse samenleving.”

Volgens de onderzoekers hebben schoolbesturen, ouders en de overheid de beste bedoelingen bij de splitsing van verschillende niveaus. Toch roepen ze scholen en gemeenten op om brede scholen op te zetten of dat te stimuleren.

Persoonlijke ontwikkeling

“Maar ook ouders zouden de beperkingen moeten zien van smal georganiseerd onderwijs en ervan doordrongen moeten raken dat breder georganiseerd onderwijs kansen biedt. Niet alleen voor de samenleving maar ook voor de persoonlijke ontwikkeling van hun kind”, staat in het rapport Samen of gescheiden naar school.

Niet alleen de kleinere kans om leerlingen met andere achtergronden te ontmoeten kan volgens het SCP leiden tot meer afstand. Ook de inhoud van de lessen speelt mee. Maar onderzoekers hoorden van docenten dat die het soms moeilijk vinden om gevoelig liggende thema’s als islam of homoseksualiteit te bespreken. Leraren moeten hierbij meer steun krijgen van collega’s en de schoolleiding, schrijft het SCP.